W galerii można przeglądać zdjęcia dotyczące renowacji Ołtarza.

Święta Barbara przyszła na świat w Nikomedii, w dzisiejszej Turcji, w czasach prześladowania chrześcijan. Była jedynaczką w pogańskiej rodzinie Dioskura, bogatego urzędnika. Ojciec zadbał o wychowanie i wykształcenie pięknej, bardzo zdolnej córki, wynajmując dla niej nauczycieli, wśród których znalazł się chrześcijanin. Poznawszy w tajemnicy przed rodziną nową religię, Barbara przyjęła chrzest i postanowiła poświęcić się Bogu, ślubując dozgonną czystość. Rozgniewany ojciec próbował siłą wydać ją za mąż za jednego z licznych adoratorów, ale Barbara trwała w swoim postanowieniu. Rozgniewany Dioskur bił i więził córkę, wreszcie w gniewie wydał ją rzymskim władzom jako chrześcijankę. Mimo tortur Barbara nie wyrzekła się wiary. W roku 305 skazano ją na śmierć przez ścięcie, a okrutny ojciec sam wykonał wyrok śmierci.

Kult świętej Barbary

Wieść o męczeńskiej śmierci z ręki własnego ojca rozsławiła imię Barbary i przyczyniła się do rozwoju jej kultu. Barbara należała do 14 Świętych Wspomożycieli, czuwających nad chrześcijanami proszącymi o pomoc. Czekając na własną śmierć, Barbara prosiła Boga o dar wstawiennictwa. Do świętej zwracali się ludzie narażeni na śmierć lub utratę zdrowia, zwłaszcza podczas zarazy. Wzywano ją podczas burzy. Cudu doświadczył św. Stanisław Kostka, gdy ciężko chory nie mógł wezwać kapłana - Barbara zjawiła mu się przynosząc komunię świętą. Jako opiekunka dobrej śmierci patronuje wielu kaplicom cmentarnym. Św. Barbara jest także patronką górników, marynarzy, rybaków, architektów, artylerzystów, cieśli, dzwonników, flisaków, kamieniarzy, kowali, ludwisarzy, murarzy, pompiarzy, strażników, tkaczy, wytwórców sztucznych ogni, załóg fortec, żołnierzy, uwięzionych. W sztuce św. Barbara jest ukazywana najczęściej jako piękna, młoda kobieta, w płaszczu z welonem, często w koronie na głowie, dla podkreślenia szlachetnego pochodzenia. W dłoniach trzyma kielich, monstrancję, palmę lub miecz - atrybuty męczennicy i opiekunki dobrej śmierci. Często w pobliżu postaci świętej ujrzymy wieżę - symbol uwięzienia - z trzema oknami symbolizującymi Trójcę Świętą.

Sandomierskie Bractwo

Wyrazem żywego kultu św. Barbary były bractwa jej imienia. W Sandomierzu Bractwo Świętej Barbary działało oficjalnie od 1719 roku przy kościele św. Pawła. Wstępowali do niego ludzie różnych stanów, modląc się o swoje i innych zbawienie, zyskując odpusty za opiekę nad umierającymi, nad pielgrzymami, za pobożne uczynki, za uczestnictwo w nabożeństwie w dniu św. Barbary. Bractwo przerwało działalność w roku 1960.

Ołtarz i obraz

Pamiątką tego kultu jest Kronika Bractwa Świętej Barbary, przechowywana w archiwum parafii oraz ołtarz, wzniesiony w kościele przy północnej ścianie nawy. Wykonano go w 1739 roku, w stylu regencji, ze zwieńczeniem rzeźbiarskim z wizerunkiem Świętej Trójcy.. Dekorowany bogatą snycerką, pokryty złotem w płatkach, ołtarz zachwyca pięknem proporcji i kunsztem wykonania.

W centralnym miejscu ołtarza znajduje się wielki obraz olejny na płótnie przedstawiający świętą Barbarę.

Jedynie antepedium (środkowa rama w dolnej części), dostawione do ołtarza podczas powojennych napraw, nie pasuje do całości i psuje jego wygląd. Ołtarz jest bardzo zniszczony, drewno popękało, zaatakowały je owady. Złocenia odpadły wraz z warstwami osłabionej zaprawy. Płótno obrazu jest wiotkie, farba pokryta siatką spękań, nie trzyma się podłoża. Ołtarz wymaga natychmiastowej konserwacji.